Thoái hóa khớp và các giải pháp phù hợp
Thoái hóa khớp là hậu quả của các quá trình cơ học và sinh học làm tổn thương các thành phần của khớp, chủ yếu là sụn, cùng với đó là sự tổn thương của xương dưới sụn, dây chằng, cơ xung quanh khớp và dịch khớp.
NGUYÊN NHÂN
Thoái hóa khớp có thể do nhiều nguyên nhân và một số yếu tố làm tăng nguy cơ thoái hóa khớp bao gồm:
1, Tuổi tác:
Thoái hóa khớp phổ biến hơn ở người lớn tuổi, đặc biệt là trên 75 tuổi. Điều này là do khi con người già đi, khả năng sửa chữa sụn bị hư hỏng sẽ giảm đi sau một thời gian dài sử dụng trong đời. Ngoài ra, những thay đổi trong lối sống hay hình dáng cơ thể khiến cơ bắp yếu đi, giảm khả năng bảo vệ khớp và tăng gánh nặng cho khớp.
2. Giới tính:
Phụ nữ có nguy cơ bị thoái hóa khớp cao hơn nam giới. Đặc biệt sau khi mãn kinh, nồng độ hormone sinh dục nữ estrogen suy giảm khiến các triệu chứng thoái hóa khớp ngày càng gia tăng. Phụ nữ có nguy cơ bị thoái hóa khớp cao gấp đôi nam giới.
3. Dinh dưỡng: Khi sụn bị tổn thương do thoái hóa khớp, cơ thể sẽ sản sinh ra các gốc tự do. Vitamin C, D, E được đánh giá là có khả năng trung hòa các gốc tự do này, giúp ngăn ngừa sự tiến triển của thoái hóa khớp. Ngoài ra, vitamin D còn có vai trò trong chuyển hóa xương, tăng cường chuyển hóa đầu xương lân cận khớp, giúp hấp thụ lực tác động lên khớp. Vitamin D còn giúp tái tạo sụn và cơ xung quanh khớp, từ đó ổn định cấu trúc khớp. Vì vậy, những người có chế độ ăn thiếu vitamin C, D, E có nguy cơ thoái hóa khớp cao hơn những người có đủ các vitamin này trong cơ thể.
4. Nghề nghiệp và thói quen: Một số nghề nghiệp hoặc thói quen đòi hỏi phải sử dụng liên tục một số khớp trong thời gian dài có thể gây quá tải hoặc vi chấn thương cho các khớp này, dẫn đến nguy cơ thoái hóa cao hơn. Ví dụ, những người thường xuyên ngồi bắt chéo chân hoặc quỳ gối cầu nguyện có nguy cơ cao bị thoái hóa khớp gối. Những người phải đứng lâu như giáo viên hay những người thường xuyên nâng vật nặng có nguy cơ thoái hóa khớp háng rất cao.
5. Hình dạng hoặc cấu trúc khớp:
Những người có hình dạng hoặc cấu trúc khớp bất thường có thể làm tăng nguy cơ thoái hóa khớp do sự phân bổ áp lực lên các phần khác nhau của khớp không đồng đều. Những người có chân cong (chữ O hoặc chữ X) có nguy cơ cao bị thoái hóa khớp gối do trọng lượng cơ thể phân bố không đều trên bề mặt khớp, khiến bộ phận chịu nhiều áp lực bị tổn thương nhanh hơn.
Để ngăn ngừa thoái hóa khớp, trước tiên bạn nên điều chỉnh các yếu tố có thể thay đổi bằng cách thay đổi lối sống, thói quen, chế độ tập luyện để duy trì trọng lượng cơ thể hợp lý, bổ sung đầy đủ vitamin, tăng cường sức mạnh, sức bền của hệ cơ và dây chằng.
BIỆN PHÁP
Ngoài việc điều chỉnh lối sống, thói quen, một chế độ dinh dưỡng và tập luyện hợp lý và đúng cách cũng góp phần không nhỏ vào việc cải thiện tình trạng thoái hóa khớp.
Cung cấp các chất dinh dưỡng cho khớp và xương như
- Glucosamine Sulfate và Chondroitin Sulfate giúp tái tạo mô sụn, giúp khớp vận động linh hoạt
- Vitamin và khoáng chất hỗ trợ quá trình chống oxy hóa ngăn ngừa sự tiến triển của thoái hóa khớp
Tập thể dục thường xuyên và phù hợp cho người bệnh thoái hóa khớp có nhiều lợi ích:
- Kích thích sự phát triển của sụn và các thành phần khác của khớp.
- Giảm cứng khớp, đau và sưng khớp.
Nguyên tắc chung cho bất kỳ chế độ tập luyện nào là bắt đầu từ từ, tăng dần và tạo niềm vui. Khi bắt đầu buổi tập, bạn có thể làm nóng các khớp bằng chườm nóng, kết thúc bằng chườm lạnh. Bắt đầu với các bài tập cải thiện phạm vi chuyển động của bạn, sau đó tăng cường sức mạnh bằng các bài tập liên quan đến tạ, máy móc, dây cao su hoặc sức cản dưới nước.
Có nhiều loại bài tập phù hợp cho bệnh nhân thoái hóa khớp nhưng tốt nhất là:
- Các bài tập cải thiện khả năng vận động của khớp. Những bài tập này giúp duy trì chuyển động bình thường của khớp, giảm độ cứng và tăng tính linh hoạt của khớp. Bệnh nhân bị thoái hóa khớp thường bị giảm khả năng vận động ở một số khớp như khớp hông hay khớp gối.
- Tập thể dục dưới nước, tốt nhất là nước ấm. Hình thức tập luyện này giúp thư giãn cơ bắp, giảm đau và cứng khớp. Điều này đặc biệt tốt cho bệnh thoái hóa khớp hông hoặc khớp gối vì khi ở dưới nước, cơ thể bạn không chịu nhiều áp lực lên các khớp này như trên cạn.
- Các bài tập sức mạnh: Những bài tập này giúp tăng sức mạnh cơ xung quanh khớp, từ đó hỗ trợ và bảo vệ khớp. Những bài tập này có thể được thực hiện với trọng lượng nhỏ, máy móc, dây cao su hoặc sức đề kháng dưới nước.
- Duy trì các hoạt động và vận động hàng ngày khác trong khả năng của bạn, tốt nhất là khoảng 30 phút mỗi ngày.
